به گزارش مجله خبری آلما به نقل از 
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
برای بسیاری از مردان، کم‌پشت شدن تدریجی مو فقط یک مسئله‌ی ظاهری نیست. فیناستراید، دارویی که به‌طور گسترده برای درمان طاسی الگوی مردانه تجویز می‌شود، سال‌هاست که برای این مشکل کاملاً شخصی، عملکرد مؤثری داشته است.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ با این حال، پشت مصرف این دارو نگرانی‌های رو‌به‌رشدی درباره‌ی ارتباط آن با بروز افسردگی، اضطراب و حتی افکار خودکشی وجود دارد.
اکنون میان مصرف‌کنندگان و حرفه‌ای‌های حوزه‌ی سلامت، بحث‌های مهمی درباره‌ی خطرات احتمالی ادامه‌ی مصرف این دارو شکل گرفته است.
فیناستراید چگونه عمل می‌کند؟
فیناستراید برای درمان آلوپسی آندروژنیک – که با نام طاسی الگوی مردانه نیز شناخته می‌شود – استفاده می‌شود و به رشد مجدد مو و جلوگیری از ریزش بیشتر آن کمک می‌کند.
یکی از عوامل کلیدی در ایجاد این نوع ریزش مو، تولید هورمونی به نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT) است که از تبدیل تستوسترون در بدن ساخته می‌شود. هنگامی که این هورمون به فولیکول‌های مو متصل می‌شود، فرآیندی به نام «مینیاتوری‌شدن فولیکول» را آغاز می‌کند؛ یعنی چرخه‌ی رشد مو به‌تدریج کوتاه‌تر می‌شود و در نهایت به موهای نازک‌تر و ضعیف‌تر می‌انجامد.
فیناستراید با مسدود کردن آنزیمی که تستوسترون را به DHT تبدیل می‌کند، عمل می‌کند. با مهار این آنزیم، سطح DHT در اکثر مردان حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش می‌یابد.
فیناستراید نخستین‌بار اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ برای مصرف با نسخه تأیید شد و معمولاً با دوز روزانه‌ی ۱ میلی‌گرم به‌صورت خوراکی تجویز می‌شود. دوزهای بالاتر (۵ میلی‌گرم روزانه) برای ریزش مو استفاده نمی‌شوند و در عوض برای درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات تجویز می‌گردند.
این دارو برای زنان توصیه نشده است، هرچند زنان نیز ممکن است دچار این نوع ریزش مو شوند.
این دارو چگونه می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد؟
تغییرات مربوط به سلامت روان در راهنمای استرالیایی ارائه‌شده به متخصصان سلامت، به‌عنوان عارضه‌ی جانبی قطعی ذکر نشده‌اند.
براساس نتایج کارآزمایی‌های بالینی، شایع‌ترین عوارض شامل موارد زیر است:
• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ
• کاهش تولید مایع منی
این راهنما همچنین به افزایش خطر سرطان پروستات و احتمال خطر سرطان پستان اشاره می‌کند. (بله، مردان هم ممکن است سرطان پستان بگیرند.)
در حالی که کارآزمایی‌های اولیه‌ی دارو در زمان اخذ مجوز نشانه‌ای از نگرانی‌های سلامت روان نشان ندادند، پایش بیماران پس از مصرف دارو حاکی از احتمال افزایش خطر افسردگی و افکار خودکشی بوده است.
اما از آن‌جا که این گزارش‌ها براساس خوداظهاری بیماران بوده‌اند، راهنما اعلام می‌کند که هنوز ارتباط قطعی تأیید نشده است.
با این حال، در ماه مه ۲۰۲۵، کمیته‌ی ایمنی آژانس دارویی اروپا اعلام کرد که افکار خودکشی یک عارضه‌ی جانبی تأییدشده‌ی فیناستراید است. اتحادیه‌ی اروپا همچنین هشدار داده است که این دارو می‌تواند باعث خلق‌وخوی افسرده و افسردگی شود.
به‌طور مشابه، در هشدار اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) درباره‌ی فیناستراید ترکیبی، در آوریل ۲۰۲۵ بیان شد که حتی نسخه‌های موضعی این دارو نیز می‌توانند عوارض مشابه نسخه‌ی خوراکی داشته باشند؛ از جمله افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی.
اگر احساس می‌کنید این دارو بر سلامت روانتان تأثیر گذاشته است، چه باید بکنید؟
اگر تغییراتی در سلامت روان خود در هنگام مصرف این دارو مشاهده کردید، سعی نکنید به‌تنهایی با تغییرات شدید خلقی کنار بیایید. اگر احساس ناراحتی غیرمعمول، اضطراب یا ناپایداری عاطفی دارید، با پزشک مشورت کنید تا مشخص شود آیا فیناستراید عامل این تغییرات است یا خیر و چه حمایتی نیاز دارید.
اگر علائم خفیف باشند، ممکن است پزشک توصیه کند مصرف فیناستراید را موقتاً متوقف کنید تا ببینید آیا بهبود پیدا می‌کنید یا خیر، یا پیشنهاد دهد مصرف را ادامه دهید اما از حمایت‌های سلامت روان بهره ببرید. اگر علائم شدید باشند، قطع دارو و مراجعه‌ی فوری برای بررسی پزشکی ضرورت دارد.
اگر نگران عوارض جانبی هستید، باید بدانید که قطع فوری دارو بی‌خطر است. بیشتر عوارض پس از خروج دارو از بدن کاهش می‌یابند، هرچند در درصد کمی از افراد، برخی علائم ممکن است ادامه پیدا کنند.
اگر تصمیم به قطع دارو بگیرید، باید بدانید که سطح هورمون‌ها به‌تدریج به حالت اولیه بازمی‌گردد و رشد مویی که با دارو به دست آمده، به مرور از بین خواهد رفت.
اگر فیناستراید برای شما مناسب نباشد، چه گزینه‌هایی دارید؟
یک جایگزین علمی و اثبات‌شده وجود دارد: ماینوکسیدیل موضعی.
ماینوکسیدیل، یک درمان خط اول است که می‌تواند به‌تنهایی یا همراه درمان‌های دیگر استفاده شود و بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود است. این دارو فقط زمانی اثر دارد که به‌طور مداوم استفاده شود و ممکن است موجب تحریک پوست سر شود، اما اثربخشی آن ثابت‌شده و به‌طور گسترده توصیه می‌شود.
اگرچه افسردگی و اضطراب نیز با مصرف ماینوکسیدیل گزارش شده‌اند، اما بروز آن‌ها بسیار کمتر است زیرا دارو به‌صورت موضعی مصرف می‌شود.
گزینه‌ی دیگری به نام دوتاستراید نیز وجود دارد. اما از آن‌جا که این دارو مکانیسمی بسیار مشابه فیناستراید دارد، ممکن است خطر مشکلات سلامت روان را نیز افزایش دهد. بنابراین اگر فیناستراید برای شما مناسب نیست، بهتر است از دوتاستراید هم پرهیز کنید.
این مقاله با مجوز Creative Commons از The Conversation بازنشر شده است.