به گزارش مجله خبری آلما به نقل از 
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : پژوهشی تازه نشان می‌دهد که یک اسکن ساده‌ی چشم می‌تواند برای بررسی نشانه‌های خطر بیماری قلبی و سرعت پیری زیستی بدن به کار رود – روشی که شاید در آینده بتواند شناسایی و درمان زودهنگام مشکلات سلامتی را ممکن سازد.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealer؛ این پژوهش حاصل همکاری گروهی از دانشمندان بریتانیایی و کانادایی است و به مجموعه‌ی رو‌به‌رشد شواهدی می‌پیوندد که نشان می‌دهد چشم‌ها بازتابی از سلامت کلی بدن و تندرستی انسان هستند.
در این مورد، تمرکز پژوهشگران بر مویرگ‌های بسیار ریز پشت چشم (شبکیه) بود؛ رگ‌هایی که وضعیت آن‌ها می‌تواند سرنخ‌هایی از سلامت عمومی دستگاه گردش خون بدن ارائه دهد. پژوهشگران همچنین توانستند پروتئین‌هایی را شناسایی کنند که ظاهراً در ایجاد برخی تغییرات نقش دارند – و این پروتئین‌ها ممکن است در آینده هدف درمان‌های جدید قرار گیرند.
ژنتیک‌دان ماری پی‌ژِر از دانشگاه مک‌مَستر کانادا می‌گوید:
«چشم، پنجره‌ای منحصربه‌فرد و غیرتهاجمی به درون سیستم گردش خون بدن است. تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه معمولاً بازتاب تغییراتی است که در سراسر رگ‌های ظریف بدن رخ می‌دهد.»
رگ‌های چشم؛ آینه‌ی قلب و سن زیستی
در مطالعات پیشین، ارتباط میان پیچیدگی رگ‌های خونی شبکیه و سلامت قلب و عروق مشاهده شده بود. اما پژوهشگران این مطالعه خواستند دقیق‌تر بررسی کنند که چه عواملی پشت این ارتباط‌ها نهفته است.
آن‌ها اسکن‌های چشمی و داده‌های ژنتیکی ۷۴٬۴۳۴ داوطلب را تحلیل کردند و دریافتند که افرادی که رگ‌های چشمی ساده‌تر و با انشعاب کمتر دارند، به‌طور ژنتیکی در معرض خطر بالاتری برای بیماری‌های قلبی–عروقی هستند.
این نتیجه با استفاده از روشی آماری به نام تصادفی‌سازی مندلی (Mendelian randomization) به دست آمد – روشی که از تغییرات ژنتیکی به‌عنوان جانشین بیماری واقعی استفاده می‌کند تا رابطه‌ی علت و معلولی را نشان دهد.
از آن‌جا که ژن‌ها ثابت هستند، این بدان معناست که پیچیدگی کمتر رگ‌های خونی (که از آن با عنوان بُعد فراکتال یاد می‌شود) نه‌تنها با پیری زیستی سریع‌تر و خطر بیشتر بیماری‌های قلبی همراه است، بلکه احتمالاً تحت‌تأثیر فرآیندهای زیستی مشترک به وجود می‌آید.
دو پروتئین کلیدی در پسِ این ارتباط
با استفاده از داده‌های گروهی دیگر از افراد، پژوهشگران توانستند دو پروتئین اصلی – MMP12 و گیرنده‌ی IgG–Fc IIb – را شناسایی کنند که در بروز التهاب و سلامت عروق نقش دارند. این پروتئین‌ها در آینده می‌توانند مبنای درمان‌های پیشگیرانه‌ی جدید باشند.
پی‌ژِر می‌گوید:
«با پیوند دادن داده‌های اسکن شبکیه، اطلاعات ژنتیکی و نشانگرهای زیستی خون، ما توانسته‌ایم مسیرهای مولکولی را شناسایی کنیم که توضیح می‌دهند چگونه فرآیند پیری بر سیستم عروقی اثر می‌گذارد.»
چشمی که آینده‌ی سلامت را پیش‌بینی می‌کند
در حال حاضر، برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، سکته یا زوال عقل، به مجموعه‌ای از آزمایش‌های پیچیده و زمان‌بر نیاز است. اما اگر اسکن چشم بتواند همان اطلاعات را ارائه دهد، می‌توان تعداد بیشتری از افراد را سریع‌تر و آسان‌تر مورد بررسی قرار داد – آن هم در سنین پایین‌تر.
گرچه ایده‌ی استفاده از اسکن چشم به‌عنوان هشدار زودهنگام مشکلات سلامت کاملاً جدید نیست، اما این پژوهش تازه شواهد علمی قوی‌تری ارائه می‌دهد و درک بهتری از چرایی کارکرد آن فراهم می‌کند.
توانایی هدف قرار دادن این پروتئین‌های کلیدی و عوامل التهابی پیش از آن‌که بیماری‌های جدی شکل بگیرند، می‌تواند تأثیری چشمگیر بر جمعیت در حال پیر شدن جهان داشته باشد و به حفظ سلامت در سال‌های پایانی عمر کمک کند.
پی‌ژِر در پایان می‌گوید:
«یافته‌های ما مسیر را برای داروهایی باز می‌کند که بتوانند روند پیری عروقی را کند کنند، بار بیماری‌های قلبی–عروقی را کاهش دهند و در نهایت به افزایش طول عمر سالم بینجامند.»