به گزارش مجله خبری آلما به نقل از
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
پژوهشی جدید نشان داده است که ذرات بسیار ریز پلاستیک در خاک میتوانند وارد بخشهای خوراکی سبزیجات شوند و در نهایت به بدن انسان راه پیدا کنند.
تیمی از دانشمندان دانشگاه پلیموث در بریتانیا در یک آزمایش، گیاه تربچه را در محیطی کشت دادند که بهجای خاک، از محلول آبی حاوی ذرات نانوپلاستیک پلیاستایرن استفاده شده بود.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ پس از پنج روز، مشخص شد که تقریباً ۵ درصد از این ذرات پلاستیکی به درون ریشهی تربچه نفوذ کردهاند. از میان آنها، یکچهارم در بخش خوراکی و گوشتی ریشه تجمع یافته بود و حدود یکدهم نیز به قسمتهای بالایی و برگدار گیاه رسیده بودند—با وجود اینکه ساختار طبیعی گیاهان معمولاً مانع از ورود چنین ذرات مضرّی از خاک میشود.
ناتانیل کلارک، فیزیولوژیست و یکی از پژوهشگران این مطالعه میگوید:«گیاهان در بخش ریشه، لایهای به نام «نوار کاسپاری» دارند که مانند فیلتری طبیعی عمل میکند و مانع از ورود ذرات مضر از خاک به درون گیاه میشود. اما این نخستینبار است که پژوهشی نشان میدهد ذرات نانوپلاستیک میتوانند از این سد عبور کرده و در بافت گیاه تجمع پیدا کنند — و سپس به موجوداتی که آن را مصرف میکنند، منتقل شوند.»
آزمایش روی تربچهها
پژوهشگران تربچهها را در سیستمهای هیدروپونیک (کشت آبی) مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد حتی در مواد غذایی تازه و سالم، ممکن است میلیونها ذره پلاستیکی وجود داشته باشد — ذراتی به کوچکی یکمیلیونیوم سانتیمتر در هر لقمه.
البته این مطالعه محدودیتهایی دارد؛ برای مثال، شرایط واقعی مزارع شبیهسازی نشده و غلظت پلاستیک در محلول آزمایشی بیشتر از میزانی بوده که در خاکهای طبیعی یافت میشود. همچنین تنها یک نوع پلاستیک و یک نوع سبزی مورد بررسی قرار گرفته است.
با این حال، اصل مهمی که این پژوهش نشان میدهد این است که ذرات پلاستیک بسیار ریز میتوانند از سدهای محافظ گیاه عبور کنند و در نتیجه، وارد زنجیرهی غذایی انسان شوند. با توجه به گسترش جهانی آلودگی پلاستیکی، این پدیده احتمالاً در سراسر دنیا در حال وقوع است.
کلارک میگوید:«هیچ دلیلی وجود ندارد که تصور کنیم این موضوع فقط به این نوع سبزی محدود میشود. احتمال زیادی وجود دارد که نانوپلاستیکها وارد انواع مختلف محصولات کشاورزی در سراسر جهان شوند.»
اثرات بر سلامت انسان
دانشمندان میدانند که ذرات نانو و میکروپلاستیک میتوانند به عمق بدن انسان نفوذ کنند، اما هنوز بهدرستی مشخص نیست که این آلودگیهای فوقریز چه نوع آسیبهایی ممکن است ایجاد کنند. برخی مطالعات نشان میدهند که این ذرات میتوانند موجب اختلالات گوناگون زیستی شوند.
ریچارد تامپسون، زیستشناس دریایی، در این باره میگوید:«تا حدی نتایج این پژوهش نباید باعث شگفتی شود، زیرا در تمام تحقیقات پیشین، هرجا بهدنبال آلودگی پلاستیکی گشتیم، آن را پیدا کردیم. اما این مطالعه نشان میدهد که ذرات پلاستیکی نهتنها در آبزیان، بلکه در سبزیجات نیز میتوانند تجمع پیدا کنند.»
او میافزاید:«این یافتهها بخشی از درک روبهرشد ما از نحوهی تجمع و اثرات بالقوهی زیانبار ذرات میکرو و نانوپلاستیک بر سلامت انسان است.»
این پژوهش در مجلهی Environmental Research منتشر شده است.