این مسیرها با هدف ایجاد یک شریان پایدار تجاری میان روسیه، جنوب آسیا و چین طراحی شدهاند و بخش قابل توجهی از آن از خاک ایران عبور خواهد کرد. تارسِنکو تاکید کرد که برنامهریزیها در مراحل پایانی قرار دارد و اجرای کامل آن برای سال آینده هدفگذاری شده است.
پایهگذاری توافق از تهران تا مسکو
این پروژه از نشستهای آوریل ۲۰۲۵ در تهران میان مدیران شرکت روسی MMTP JSC و شرکت دولتی کشتیرانی ایران (IRISL) و زیرمجموعه آن در خزر (Khazar Sea Shipping Lines) آغاز شد.
در این مذاکرات، طرفین بر توسعه حملونقل کانتینری و چند وجهی (Multimodal) در چارچوب کریدور شمال–جنوب توافق کردند تا یک مسیر امن، مقرونبهصرفه و قابل پیشبینی برای جریان کالا میان روسیه، ایران، هند و چین فراهم شود.
با توجه به فشار تحریمها و ریسکهای ژئوپلیتیکی مسیرهای غربی، ایران به عنوان کوتاهترین و امنترین مسیر زمینی، نقش کلیدی در این طرح ایفا میکند.
ایجاد کنسرسیوم دریایی مشترک
تارسِنکو اعلام کرد که طی مذاکرات نوامبر، مسکو و تهران بر سر تشکیل کنسرسیوم دریایی مشترک برای توسعه حملونقل بین بندر ماخاچکالا و بنادر شمالی ایران توافق کردهاند.
این کنسرسیوم مسئول هماهنگی بنادر، خطوط کشتیرانی و حملونقل چندوجهی در دریای خزر خواهد بود و تمرکز آن بر افزایش ظرفیت ترانزیت و ایجاد خطوط منظم کانتینری میان دو کشور است.
خط منظم کانتینری خزر
یکی از برنامههای مهم، ایجاد خط منظم کانتینری میان بندر ماخاچکالا و بنادر ایرانی است. با عملیاتی شدن این خط، بنادر ایرانی در ساحل خزر به هاب اصلی تبادل کالا میان روسیه و جنوب آسیا تبدیل خواهند شد و ظرفیت بنادر امیرآباد، انزلی و کاسپین افزایش پیدا میکند. این مسیر همچنین پیوندهای تجاری ایران با روسیه و هند را تقویت میکند.
نقطه عطف کریدور شمال–جنوب
راهاندازی رسمی دو مسیر روسیه–ایران–هند و روسیه–ایران–چین، تکمیل کریدور شمال–جنوب را به نقطه عطفی نزدیک میکند. کارشناسان میگویند این کریدور زمان و هزینه حمل کالا از روسیه به هند را تا ۴۰ درصد کاهش میدهد و جایگزینی امن و مستقل برای مسیرهای غربی فراهم میکند.
این تحول، موقعیت ایران را به عنوان حلقه اتصال اوراسیا تثبیت کرده و اهمیت ژئوپلیتیکی آن در مسیرهای تجاری روسیه و چین را افزایش میدهد.