قائم‌مقام وزیر کشور به تشریح دستاوردهای اجلاس وزرای کشور عضو اکو که به میزبانی تهران برگزار شد، پرداخت.
به گزارش ایسنا، علی‌اکبر پورجمشیدیان قائم مقام وزیر کشور شامگاه سه‌شنبه ۶ آبان ۱۴۰۴ در برنامه‌ی گفت‌وگوی ویژه خبری به ارائه توضیحاتی درباره برگزاری چهارمین نشست وزیران کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) به میزبانی ایران که طی روزهای دیروز و امروز برگزار شد، پرداخت و گفت: اکو یکی از بومی‌ترین سازمان‌های منطقه‌ای منطقه غرب آسیا و آسیای مرکزی و حتی بخشی از حوزه قفقاز است که تقریباً بیش از ۶۰ سال قدمت دارد و اساس کار آن نیز اقدامات اقتصادی است.
وی افزود: موضوعی که به وزرای کشورهای منطقه مربوط می‌شود، موضوعات امنیتی است و اقتصاد، توسعه و امنیت دو روی یک سکه هستند. با توجه به اینکه جمعیت کشورهای عضو اکو بالغ بر ۵۰۰ میلیون نفر است، شاید یکی از دلایلی که اکو نتوانسته به نسبت طول عمر خود پیشرفت خوبی پیدا نکرده است، موضوعات امنیتی باشد؛ تصور من این است که ما یک مشکلات امنیتی مشترکی را با این کشور ها داریم که حوزه‌ی مرزها، قاچاق کالا، مواد مخدر، سلاح و حتی انسان و همچنین مهاجرت‌های غیر قانونی و موضوع تروریستم از مسائلی است که بر موضوعات اقتصادی تاثیر می‌گذارد.
قائم مقام وزیر کشور اظهار کرد: به هر دلیلی برگزاری اسن نشست حدود ۱۵ سال وقفه افتاده بود اما با توجه به شرایطی که منطقه با آن مواجه است که تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی و همچنین تهدیدات نظامی، کشورهای منطقه را به این سمت برده که به خوزه‌ی خود توجه بیشتری در زمینه‌های امنیتی و اقتصادی داشته باشند. بر همین اساس نیز وزیر کشور و دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفتند که برای اینکه شرایط اکو به شرایط بهتری برسد، اجلاس وزرای کشور عضو اکو را برگزار کنیم. این اجلاس را با این نیت برگزاری کردیم که شرایطی را از جهات امنیتی برای منطقه فراهم کنیم که در سایه این امنیت، موضوعات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تجارت رونق بیشتری بگیرد.
پور جمشیدیان با اشاره به حضور فعال کشورهای عضو در اجلاس تهران با تاکید بر اینکه اکو در حال پیدا کردن جایگاه خود در منطقه است، عنوان کرد: در اجلاس امروز موضوعات زیادی مورد بحث قرار گرفت و تصمیمات خوبی در حوزه تروریسم در زمینه تبادل اطلاعاتی اتخاذ شد. همچنین قرار شد که کشورهای عضو و همچنین دیگر کشورهای منطقه یک بازنگری در حوزه امنیت انجام دهند. در حوزه مبارزه با انواع قاچاق نیز بنا شد بصورت جدی در حوزه‌های اطلاعاتی و عملیاتی تعاملات خوبی انجام شود. همچنین در حوزه مرزها زمینه تامین امنیت مرزها و جاده‌های مرزی قرار شد که همه‌ی کشورها اقداماتی را انجام دهند.
وی با اشاره به طرح موضوع تشکیل اکوپل از سوی رئیس جمهوری گفت: در حوزه مسائل پلیسی نیز رئیس جمهوری موضوع اکوپل را مطرح کردند تا توجه ویژه‌ای در حوزه کشورهای منظقه انجام شود؛ از این پیشنهاد استقبال خوبی شد، البته صد درصد نه اما بنا شد که کارهای کارشناس بیشتری در این زمینه انجام شود. همچنین بنا شد که در حوزه کارهای آموزشی تعامل خوبی بین مراکز آموزشی و پلیسی انجام شود تا انشاءالله یک همزبانی و هم نگاهی در حوزه‌های مرزی به وجود بیاید. موضوع جرائم سایبری از دیگر مسائل مورد بحث در اجلاس وزرای کشور عضو اکو بود و نگرانی‌هایی در این زمینه مطرح و بنا شد که در این زمینه موضوعاتی در دستور کار قرار بگیرد.
قائم مقام وزیر کشور در ادامه درباره سازوکار اجرایی شدن تصمیمات اتخاذ شده در اجلاس وزرای کشور عضو اکو عنوان کرد: یکی از کارهایی که ما از قبل نیز در حوزه کشورهای منطقه آغاز کریم و مصوبات امروز می‌تواند آنها را تقویت کند تشکیل کارگروه‌ها و کمیته‌های امنیتی بین کشورها است؛ تاکنون کارگروه‌های امنیتی دوجانبه را مشخصاً با کشورهای همسایه، برخی کشورهای منطقه و حتی کشورهایی که فاصله زیادی با ما دارند اما تعاملات زیادی با انها داریم مانند چین، کارگروه‌های امنیتی را تشکیل داده‌ایم و در این کارگروه‌ها همه‌ی موضوعات حوزه امنیتی و اطلاعاتی به صورت مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. آنچه امروز در اجلاس وزرای کشور مطرح شد، در این کارگروه‌ها جنبه اجرایی پیدا می‌کند. در این زمینه فردا کارگروه امنیتی مشترک میان ایران و ترکیه برگزار می‌شود.
وی افزود: آنچه تاکنون انجام شده تعاملات دو طرفه است و مصوبات امروز می‌تواند زمینه تعاملات مشترک چندجانبه را فراهم کند.
قائم مقام وزیر کشور در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه طرح پیشنهاد پول مشترک اکو قابلیت اجرا دارد؟ تاکید کرد: این موضوع از جمله پیشنهادات جمهوری اسلامی است که باید روی آن کار کارشناسی جدی‌تری انجام دهد اما می‌تواند عملیاتی شود؛ این موضوع و مسائلی نظیر تسهیل عبور و مرور شهروندان کشورهای عضو اکو از جمله تاکیدات رئیس جمهوری در دیدارهای وزرای کشورهای عضو اکو بود.
پور جمشیدیان گفت: ما معتقدیم بسیاری از مشکلات ما در حوزه اقتصادی می‌توانند از طریق همکاری‌های کشورهای همسایه و استفاده از بسترهایی نظیر اکو بر طرف شود و به جای تهیه کالاهای مورد نیاز خود از جاهای دور ز این ظرفیت‌ها استفاده شود. این موضوع امروز به صورت جدی به عنوان اعتقادی در میان دولتمردان و به ویژه رئیس جمهوری و وزیر کشور به وجود آمده است و معتقدیم که می‌توانیم از بستر اکو استفاده‌های بسیاری ببریم.
وی درباره اجرایی شدن توافق پذیرش گواهینامه‌های رانندگی در کشورهای عضو اکو اظهار کرد: این موضوع در توافقات ما قرار دارد اما برخی معتقدند پذیرش گواهینامه‌های رانندگی صادره از کشورهای مختلف باید در قالب توافق دوجانبه با کشور دیگر انجام شود؛ مانند کاری که ما با کشور عراق انجام داده‌ایم. در حال حاضر این موضوع در قالب توافقات دوجانبه شدنی است و ما به دنبال آن هستیم که همه کشورهای عضو اکو موضوع را بپذیرند؛ برخی کشورها قوانین داخلی‌شان چنین اجازه‌ای را نمی‌داد که بنا شد بررسی‌های بیشتری انجام دهند.
قائم مقام وزیر کشور همچنین درباره مهمترین چالش‌های اجرایی شدن توافقات میان کشورهای عضو اکو عنوان کرد: فرهنگ و قوانین برخی کشورها موانع ایران در این زمینه ایجاد می‌کند که ما معتقدیم انشاءالله اگر اجلاس‌های مربوطه در زمان‌های مقرر خود برگزار شود، مصوبات آن به فراموشی سپرده نمی‌شود.
پورجمشیدیان با اشاره به حضور هیئت‌هایی از کشورهای عراق و عمان به عنوان مهمان در چهارمین اجلاس وزرای کشور عضو اکو گفت: من معتقدم که با وجود همه تبلیغاتی که دشمنان انجام می‌دهند، جمهوری اسلامی همچنان در منطقه به عنوان محور امنیت، تعاملات و تجارت در منطقه، محوریت دارد و حوزه‌های مختلف نقش محوری جمهوری اسلامی ایران غیرقابل انکار است هم جغرافیای من و همچنین ثبات و استقلال کشور ما از مسائلی است که همه کشورهای منطقه را به برقراری تعامل با جمهوری اسلامی ایران به ویژه در زمینه تامین امنیت منطقه علاقمند می‌کند. امروز همه کشورهای منطقه و عضو اکو اتفاق نظر دارند که نمی‌توانند به تنهایی برای کشورهای خود تامین امنیت کنند؛ بر همین اساس نیز موضوع امنیت آنقدر اهمیت داشته است که برخی کشورهای غیر عضو نظیر عمان و عراق در نشست امروز حضور پیدا کردند.
وی تاکید کرد: امنیت به خودی خود برای همه کشورها مهم است حال اگر بنا باشد این موضوع با اقتصاد و توسعه نیز همراه باشد قطعاً می‌تواند تاثیر بسیاری داشته باشد و همه کشورها نیز با علاقمندی در اجلاس تهران شرکت کردند و صورت خیلی جدی همکاری کردند.
قائم مقام وزیر کشور در ادامه به ارائه راهکارهایی برای تبدیل اکو به الگویی موفق پرداخت و گفت: در ابتدا باید امنیت را به طور کامل و مطمئن در مرزها و جاده‌ها و همچنین از حوزه‌های نظیر قاچاق ایجاد شود. تعامل میان استان‌ها به ویژه استان‌های مرزی عضو اکو باید تعاملی با یکدیگر برقرار کنم و در اجلاس امروز نیز بنا شد این تعاملات برقرار شود. همچنین استان‌هایی که در عمق هستند، می‌توانند با استان‌های داخل عمق کشورهای منطقه در حوزه‌های مختلفی نظیر سلامت، بهداشت و درمان و گردشگری تعاملات نزدیکی برقرار کنند. اگر بتوانیم امنیت را به خوبی گسترش و توسعه دهیم، مطمئن هستیم که انشاءالله در سایر حوزه‌ها نیز اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.
پور جمشیدیان در پاسخ به این پرسش که آیا به استانداران اختیار کافی برای برقراری چنین تعاملاتی داده‌شده است؟ تاکید کرد: در دولت چهاردهم حوزه اختیار استانداران گسترش پیدا کرد و در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز استانداران ما به صورت جدی از این اختیارات استفاده کردند و شاید یکی از دلایلی که ما مشکلی در ارائه خدمات در جنگ پیدا نکردیم، اختیاراتی بود که به استانداران اعطا شده بود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا چالش‌های قانونی که در این زمینه مطرح شده بود، برطرف شده است؟ گفت: دولت به صورت جدی به دنبال تفویض اختیار به استانداران به ویژه استانداران مرزی است. تاکنون استانداران مرزی جلسات و همایش‌های مشترکی با استانداران مرزی کشورهای همسایه برگزار کردند که نشان از اختیارات استانداران است. حتی برخی از استانداران ما در جلسه همایش استانداران که با حضور رئیس جمهوری برگزار شد، اعلام آمادگی کردند که می‌توانند بخشی از نیازمندی‌های استان خود را از استان‌های کشورهای همسایه برطرف تامین کنند؛ ما نیز در این زمینه امیدواریم که بتوانیم در مرکز کمک کنیم تا این کارها انجام شود.
قائم مقام وزیر کشور همچنین تصریح کرد: ما شاید با برگزاری اجلاس وزرای خارجه به دنبال صدور پیام سیاسی نبودیم اما به لطف خدا این اجلاس در سطح و توان خوب و حضور فعالی برگزار شد، قطعاً در سایر زمینه‌ها پیام‌های خوبی را مخابره کرده است.
پورجمشیدیان درباره تاثیر برگزاری اجلاس وزرای کشور عضو اکو به میزبانی تهران بعد از جنگ ۱۲ روزه و طرح موضوع مکانیزم ماشه و اقدامات تروئیکای اروپایی در تصویر دنیا از ایران افزود: این نشان می‌دهد که تاثیر تصمیمات اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها اساساً کم شده است. ما معتقدیم که با استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای خودمان بخشی زیادی از تاثیر تصمیمات آنها بر خودمان را برطرف کنیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا درباره چالش مداخلات امنیتی فرامطقه‌ای در کشورهای عضو اکو در اجلاس وزرای کشور عضو این سازمان تصمیمات اتخاذ شد؟ عنوان کرد: برداشت من این است که آنچه که از بیرون خیلی تاثیر می‌گذارد حوزه عملیات روانی، سایبر و هوش مصنوعی است و تقریباً اکثر کشورها در این زمینه مسئله داشتند؛ اگر بشه و در حوزه‌های علمی و فناوری نیز هماهنگی‌های نزدیکی با کشورهای عضو اکو برقرار کنیم قطعاً بر امنیت منطقه‌ای تاثیر بسزایی خواهد داشت.
قائم مقام وزیر کشور درباره برنامه‌های وزارت کشور در زمینه تقویت بازارچه‌های مرزی گفت: به صورت جدی درباره موضوع تقویت بازارچه‌های مرزی با مشارکت دستگاه‌های مسئول نظیر وزارت راه و شهرسازی، فراجا، مرزبانی و گمرک در کارگروه ویژه شورای امنیت کشور پیگیری می‌کنیم تا اولاً بازارچه‌های موجود تقویت شوند و اشکالاتی که در زیرساخت‌های آنها وجود دارد برطرف شود و همچنین پیشنهاداتی مطرح شده تا در راستای اشغال مرزنشینان و اقتصاد مناطق مرزی، برخی بازارچه‌های جدیدی را نیز در حوزه‌ی دریایی و همچنین در غرب و شرق کشور بازگشایی کنیم؛ در این زمینه به صورت جدی در حال پیگیری هستیم تا انشاءالله جهتی که مورد نظر شخص آقای رئیس جمهوری نیز هست، تقویت کنیم.
پور جمشیدیان در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه چقدر میان کشورهای عضو اکو درباره تعریف مبارزه تروریسم تفاهم وجود دارد؟ عنوان کرد: این موضوع باید در کارگروه‌های ویژه مورد بحث و بررسی قرار دهد با این حال تا حدود زیادی معتقدند که از جهت تعریف تروریسم در حال نزدیک شدن به یکدیگر و رسیدن به تفاهمات خوبی در این زمینه هستیم.
وی گفت: با توجه به اینکه کشورهای منطقه عضو اکو از نظر بلایای طبیعی بسیار حادثه‌خیز هستند، یکی از موضوعات مورد تفاهم میان وزرای کشور عضو، تعامل در حوزه بلایای طبیعی است تا یک هماهنگی و همکاری نزدیکی میان کشورهای عضو و قرار شود. همچنین تعاملات در حوزه قضایی و دادستانی میان کشورهای عضو و موضوعاتی نظیر استرداد مجرمین به صورت جدی در دستور کار اکو قرار دارد.
قائم مقام وزیر کشور در پاسخ به این پرسش که مهمترین چالش میان اعضای اکو را چه می‌دانید؟ تاکید کرد: بر این باورم که اراده کشورها باید بر این باشد که مشکلات‌شان را خودشان حل کنند و متکی به بقیه جاها نباشند؛ با اتفاقاتی که در چند ماه اخیر در منطقه رخ داد خیلی از کشورهای منطقه متوجه شدند که خیلی دلبستن به کشورهای فرامنطقه‌ای و بر قدرت‌ها نمی‌تواند مشکلات آنها را حل کند و تهدیدات بسیار جدی وجود دارد که باید با اتکا به توانایی‌های منطقه‌ای خود و استفاده از ظرفیت‌های کشورهای منطقه آنها را برطرف کنند. به نظر من سطح استقبال کشورهای منطقه از سازمان همکاری‌های اکو از این جهت است که می‌خواهند به توانایی‌های منطقه خود متکی باشند.
پورجمشیدیان در پایان اظهار کرد: ابتکاری که وزیر کشور در میزبانی از وزرای کشور عضو سازمان اکو انجام داد، از این جهت که با توجه به شرایطی که ما امروز در کشور داشتیم تاثیر خیلی خوبی در آرامش و ثبات کشور و منطقه خواهد داشت، قابل ستایش است.