سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: اگر چند روز پیش آب به سمت ایران روانه شد به خاطر سیلابی است که امکان مهار آن را نداشتند و مجبور شدند به سمت ایران بفرستند.
مدیریت منابع آب در افغانستان از ابتدای دهه 90 شمسی به طور جد مدنظر دولت مردان این کشور قرار گرفته و برنامه‌های جامعی به منظور استفاده حداکثری از منابع آب این کشور در دستور کار است.
بر اساس اطلاعات اعلام شده توسط اداره ملی تنظیم امور آب افغانستان، این کشور سالانه پذیرای 163 میلیارد متر مکعب آب حاصل از بارندگی است که زمینه دسترسی به 57 میلیارد متر مکعب آب جاری قابل دسترسی را مهیا می‌کند. از سوی دیگر میزان ذخایر آب زیرزمینی قابل دسترسی در افغانستان به 18 میلیارد متر مکعب می‌رسد.
در حال حاضر از مجموع 42 سد موجود در برنامه مدیریت منابع کشور افغانستان، 12 سد در حال احداث، 5 سد در مرحله طراحی و 9 سد دیگر نیز در مرحله مطالعات اقتصادی و زیست محیطی قرار دارد.
در همین راستا به منظور آشنایی بیشتر با سدهای در دست ساخت دولت افغانستان به بررسی چند پروژه عظیم فعال در این کشور می‌پردازیم.
ابوالفضل ظهره‌وند در ارزیابی تداوم سدسازی‌های افغانستان بر سر مسیر رودهای مشترک بین دو کشور و تاثیر آن بر ایران اظهار داشت: این روند قابل پیش‌بینی بوده و هست، نوع روابط و نگاه به افغانستان به گونه‌ای است که این اتفاقات خروجی آن است. اکنون طالبان در کنار امریکا علیه ایران همکاری می‌کند تصور آنها بر این بوده که ایران از جنبه آب آسیب‌پذیر است و در نظر دارند از آب به عنوان اهرم فشار علیه ایران در بهم ریختن ظرفیت ژئوپلیتکی منطقه و جابجایی مردم در مرزهای شرقی ایران و همچنین عدم سرمایه‌گذاری در کشور ما استفاده کنند، یعنی هم از مولفه تروریسم و هم مولفه آب علیه ایران استفاده می‌کنند.
وی در گفتگویی با ایلنا افزود: اگر چند روز پیش آب به سمت ایران روانه شد به خاطر سیلابی است که امکان مهار آن را نداشتند و مجبور شدند به سمت ایران بفرستند.
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: سدی که بروی هریررود ساخته شد در واقع با پول هند و تامین سیمان و مهندسی از جانب ایران بوده است و کسی در آن زمان واکنشی نشان نداد. یا اینکه سد کمالخان با سیمان ایران و کمک خودمان علیه خودمان ساخته شد و بعد شاهد بودیم که حامد کرزای موضوع نفت در برابر آب را مطرح کرد و دیپلماسی ایران سکوت کرد، اینها اتفاقاتی است که به دلیل عدم پاسخگویی سیاست خارجی ایران و عدم توجه به نظرات کارشناسی رخ می‌دهد.
وی بیان داشت: اکنون اوضاع افغانستان در حال فروپاشی و ویرانی است و همین آب موجود را هم نمی‌توانند استفاده کنند این آبی که حبس می‌کنند را فقط به مصرف کشت خشخاش می‌رسانند، دلیلی به ساخت این تعداد سد وجود ندارد. درواقع امریکا و اسرائیل بدنبال استفاده از ابزار آب علیه ایران هستند و طالبان هم عامل آنها است، افغانستان نیازی به سد ندارد بلکه نیاز به سیستم آبیاری درست و آبخوان‌داری دارد. این کشور اکنون زیرساخت آبی نیاز دارد، ما در ایران روی روش‌های آبخوان‌داری تمرکز کرده‌ایم، افغان‌ها هم می‌توانستند به کمک ایران ظرفیت‌های کشاورزی خود را بهبود دهند.
ظهره‌وند بیان داشت: اگر سمت ایران خشک شود حتما روی کشورهای منطقه و همسایگان نیز تاثیر دارد، موقعیت اکوسیستم منطقه بهم بریزد همه کشورهای همسایه تاثیر خواهند پذیرفت. مثلا وقتی هامون خشک شد روی افغانستان هم تاثیر داشت، هیرمند شاهرگ حیاتی منطقه است وقتی خشک شود تمامی پایین‌دست خودِ افغانستان کوچ می‌کنند و زمینه برای قاچاق و تروریسم و ناامنی فراهم می‌شود. در این شرایط ما خاموش هستیم و حتی ناخودآگاه به این وضعیت کمک کرده‌ایم.
وی گفت: افغانستان با احداث سد «پاشدان» در نظر دارد همان مختصر آبی را هم که به سمت ایران روانه می‌شود، مهار کند، از این موضوع به عنوان اهرم فشار و بهم‌ریختگی در ایران استفاده می‌کند. آب هریررود به ترکمنستان هم می‌رفت و با سدسازی‌های افغانستان کل اکوسیستم در حال بهم ریختن است.
سفیر پیشین ایران در افغانستان در ادامه تصریح کرد: اکنون طالبان پول و متخصص ندارد که بخواهد پروژه سدسازی اجرا کند. اگر پول داشت اجازه نمی‌داد مردم افغان به سمت ایران سرازیر شوند، برنامه‌ای که افغانستان دنبال می‌کند بازی کثیف ژئوپلیتیکی است. به طوری که آب را از آمودریا هم به کانال غیرفنی روان کرده‌اند در صورتی که ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان باید اعتراض می‌کردند، دیپلماسی ما نیز این مسئله را تبیین نکرد. احداث کانال قوش‌تپه نیز بر خلاف سهم آب مناطق است، افغان‌ها این آب را بر می‌دارند که منطقه و آسیای میانه را بهم بریزند و نیروها را جابجا کنند، درواقع قوم‌زدایی کنند و پشتون‌ها را به این منطقه ببرند، بعبارت دیگر تمامی هدف‌شان بر خلاف منافع منطقه است.
وی با تاکید بر اینکه دیپلماسی ایران باید در واکنش به این اقدامات افغانستان فعال عمل کند، گفت: طالبان مولفه و ابزار ژئوپلیتیکی غرب است و هدف‌شان ایجاد ثبات، امنیت و تحول مثبت نیست. بدنبال خلافت اسلامی و پروش جریان تروریستی علیه ایران، چین و روسیه و کل منطقه را دنبال هستند در غیر این صورت مردم خود را در کشور خودشان حفظ کرده و کاری نمی‌کردند که مجبور به مهاجرت شوند کسی که به ملت خود رحم نمی‌کند قطعا به مردم دیگر کشورها و از جمله ایران نیز رحم نمی‌کند.
در شرایطی که درآمد 61 درصد از خانوارهای مستقر در افغانستان از محل زراعت تامین می‌شود، لذا علت اصلی توسعه ساخت و سازهای مدیریت منابع آب در این کشور، مسئله توسعه کشاورزی عنوان شده است.
به استناد جزئیات برنامه دولت افغانستان به منظور بهبود شرایط مدیریت منابع آب در این کشور، سیاست‌های نظیر نهایی کردن سند دیپلماسی آب افغانستان، تدوین سیاست‌های آب‌های مرزی، زیرزمینی، شبکه آبیاری و مدیریت سیلاب‌ها و تدوین و تطبیق استراتژی ملی آب انجام شده است.
در بخش ساخت و سازها نیز کار روی 42 سد بزرگ که عمدتا بر روی رودهای مرزی افغانستان مستقر است، به همراه توسعه زمین تحت پوشش شبکه آبیاری از 2.4 میلیون هکتار به 3.1 میلیون هکتار در دستور کار دولت افغانستان است.
منبع : khabaronline